Bosna-Hersek hepimizin çok merak ettiği ve gitmek istediği ülkelerden birisidir. Bosna’ya gitmeden önce Bosna Hersek’in tarihini bilmemiz gerek. Sizler için Bosna-Hersek’in tarihinden bahsettik.
İçerik Başlıkları
- 1.1Bosna İsmi Nereden Geliyor?
- 1.2 Bosna İlk Yıllar
- 1.3 Bosna’ya Türk Akınları ve Bosna’nın Osmanlı’ya Bağlanması
- 1.4 Avusturya-Macaristan Dönemi
- 1.5 Yugoslavya Dönemi
- 1.6 Bosna Savaşı
Bosna-Hersek hepimizin çok merak ettiği ve gitmek istediği ülkelerden birisidir. Bosna’ya gitmeden önce Bosna Hersek’in tarihini bilmemiz gerek. Sizler için Bosna-Hersek’in tarihinden bahsettik. Bosna’ya gittiğinizde Osmanlı izlerinden Yugoslavya izlerine kadar birçok kültürden izlere rastlamak mümkündür. İşin tabii ki birde duygusal yönü var. Avrupa’nın ortasında yaşanmış bir savaşın ve bir vahşetin izlerini de göreceksiniz. Sokaklarında yürürken aynı zamanda bir tarih kitabında yürüyormuş gibi hissedeceksiniz. Haydi, Bosna-Hersek’i anlatmaya tarihinden başlayalım.
1.1Bosna İsmi Nereden Geliyor?
“Bosna” ismi ilk olarak 958 yılında Bizans İmparatoru VII. Konstantinos’un yazdığı jeopolitik kitap olan De Administrando Imperio'da bahsedilmektedir. Bosna ismini "Horion Bosona" dan alır ve eski dilde “İyi İnsanların Bölgesi” anlamına gelir.
1.2 Bosna İlk Yıllar
Bosna-Hersek’in köklerinin ilk olarak Hint-Avrupalı olan İliryalılar’dan geldiği iddia edilmektedir. Bölge Romalılar tarafından ele geçirilmiş ve sonrasında Panoonia eyaletinin İllyricum bölümüne bağlanmıştır. 961 yılından itibaren Bosna ismi tarih sayfalarında yer almaya başlamıştır. Bosna 1200’lü yıllarda bağımsızlığını elde ederek Bosna Krallığı olmuş ve 260 yıl boyunca Macar ve Sırplara karşı topraklarını korumuşlardır.
1.3 Bosna’ya Türk Akınları ve Bosna’nın Osmanlı’ya Bağlanması
İlk Türk akınları 1396 senesinde yapılmıştır. Bosna Krallığı’nın başında Bosna Kralı Beşinci Tvrtko vardı. Sırplar Kosova Savaş ile mağlup olmuş ve Osmanlı Üsküp’ü almıştır. Bosna’nın son kralı Stjepan Tomašević Bosna'da yaşayan kalabalık Bogomil mezhebine bağlı olanlara Papanın isteği doğrultusunda adil davranmayınca, Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet Bosna’yı Osmanlı topraklarına katmıştır.
Bosna Hersek halkı Slav, Hırvat ve Avar karışımıdır. 10. Asırda Hristiyanlığın bir mezhebi olan Bogomil Mezhebi’nde yer alıyorlardı. Teslisi ve Hz. İsa’yı tanrının oğlu olarak kabul etmiyorlardı. Bu sebepten dolayı Hristiyanlar baskı yapıyorlardı. 1463 yılında Bosna Osmanlı tarafından alındığında Boşnaklar bu baskılardan dolayı Müslümanlığı benimsediler. Osmanlı Bosna-Hersek’te camiler yapmaya başladı. Günümüzde bu camilerin birçoğunu ziyaret edebilirsiniz.
Bosna Osmanlı İmparatorluğu’nun sancağı yapıldı. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Macaristan’daki kuzey toprakları alınınca Bosna’ya bağlandı ve Bosna eyalet oldu. Bosna eyaletine atanan ilk Beylerbeyi Gazi Ferhad Paşa’dır. Osmanlı artık zayıflamaya ve parçalamaya başladığı dönemde İstanbul yönetiminin baskısı sonucu Bosna savaşılmadan 1878 yılında Berlin Antlaşması ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun kontrolüne geçti.
1.4 Avusturya-Macaristan Dönemi
Bosna Osmanlı’nın kültürel mirasından sonra yeni bir döneme Avusturya-Macaristan dönemine girmiş ve yeniden yapılandırılmıştır. Avusturya-Macaristan döneminde yeni anayasayla seçmenler 3 gruba ayrıldı; Ortodoks, Katolik ve Müslüman olarak. Müslümanlar için sabit sandalye sayısı belirlendi bu durum Sırpların hoşuna gitmedi. 28 Haziran 1914’te Saraybosna'da Bosnalı bir Sırp öğrenci Avusturya Arşidükü (veliaht) Franz Ferdinand'a suikast düzenledi. Böylece Birinci Dünya Savaşı başlamış oldu.
Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda dağılan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu güney bölgesinde yer alan Slovenlerin, Hırvatların ve Sırpların çoğunlukta olduğu yerlere Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti kurulmuş ve çok kısa sürmüştür. Bu ülke dünyanın hiçbir ülkesi tarafından tanınmadı.
1.5 Yugoslavya Dönemi
Sırbistan Krallığı ve Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti’nin 1918’de birleşmesiyle kurulan devlettir. Bugün ki Kosova, Sırbistan, Bosna-Hersek, Karadağ’nın tamamı ve Slovenya ile Hırvatistan’ın bir kısmını içine almıştır. Müslüman Boşnaklar Sırplar ve Hırvatlar ile aynı milletten olmayı kabul etmediğinden 1971 yılında Yugoslavya Devlet Başkanı Tito Müslümanlara ulus statüsü tanımıştır. Tito 1980 yılında hayatını kaybettikten sonra etnik ve dini çatışmalar yeniden başladı. 1991 yılında Anayasa kurallarına göre Hırvatistan’ın geçmesi gerekirken Sırbistan eski Yugoslavya’nın tek mirasçısı olmaya çalıştı ve Yugoslavya dağılma sürecine girdi. Yugoslavya iç savaşı başladı. Bu süreçte birçok katliam gerçekleşti.
1.6 Bosna Savaşı
1984 yılında Saraybosna’da Kış Olimpiyatları düzenlenen şehirde 10 yıl sonra 1995 yılında bir vahşet gerçekleşecekti. Bosna Savaşı 1 Mart 1992 tarihinde başladı ve 14 Aralık 1995 tarihine kadar sürdü. Bosna Hersek’e gittiğinizde Bosna’nın acı yüzü halen sizleri karşılıyor olacak. 110.000 insanın hayatını kaybettiği ve 2 milyon insanın göçe zorlandığı savaşın sonunda Aliya İzzetbegoviç’in liderliğini yaptığı Boşnak halkı 1 Mart 1992 tarihinde bağımsızlığını ilan etti.
